İqtisadiyyat

Azərbaycanda bütün gəlirlərin 14%-i ən zəngin 1%-ə çatır

31 May, 2025
446

Foto: açıq mənbədən götürülüb

“Azərbaycanda gəlir bərabərsizliyi getdikcə dərinləşir”

Birləşmiş Millətlər Təşkilatının (BMT) 2025-ci il üzrə İnsan İnkişafı Hesabatında Azərbaycanda gəlir bölgüsü ilə bağlı maraqlı bir məlumat yer alıb. 

Sənədə görə, əhalinin əhalinin əldə etdiyi bütün gəlirlərin 14 faizi ən zəngin 1 faiz əhali qurupuna çatır. 

Bu rəqəmin nə dərəcədə reallığı əks etdirməsi ayrıca müzakirə və araşdırma mövzusudur. 

Lakin məsələni maraqlı edən əsas məqam budur ki, Azərbaycanın rəsmi statistik hesabatlarından heç birində ölkədə sərvət və gəlir bərabərsizliyi ilə bağlı məlumatlar mövcud deyil. 

BMT-nin bu göstəricini haradan əldə etdiyi xeyli diqqət cəlb edir.

Hesabata görə, həmin göstərici Rusiyada 24 faiz, Qazaxıstan və Ermənistanda 15 faiz, Gürcütanda 18,5 faiz təşkil edir. Aydındır ki, ən azından Cənubi Qafqaz ölkələrindən heç birində gəlir və sərvət bərabərsizliyi Azərbaycandan yüksək deyil.

Bunu beynəlxalq korrupsiya reytinqlərində ölkələrin mövqeyi, hər 3 ölkədə iqtisadiyyatın və siyasi sistemin inhisarlaşma səviyyəsi çox bariz şəkildə nümayiş etdirir.

Yeri gəlmişkən, xüsusi tədqiqat qrupu tərəfindən qlobal miqyasda hazırlanmış “Dünyada qeyri-bərabərlik” adlı xüsusi məlumat bazasında təqdim ( https://wid.world/ ) olunan faktlar Azərbaycanda gəlir və sərvət bərabərsizliyinin xeyli yüksək olduğunu təsdqiləyir. Həmin bazada Azərbaycanla bağlı açıqlanan rəqəmlərə görə ( https://wid.world/country/azerbaijan/ ), 2023-cü ildə Azərbaycanda ən zəngin 10 faiz ev təsərrüfatları bütün əhali gəlirlərinin təxminən 37 faizinə, bütün sərvətlərin isə 58,5 faizinə sahibləniblər.

Eyni zamanda, ən yoxsul 50 faiz əhalinin bütün gəlirlərin 23 faizinə, məcmu sərvətlərin isə cəmi 4 faizinə sərəncam verdiyi bildirilir.

Təəssüf ki, bu bazada da açıqlanan göstəricilərin kifayət qədər etibarlı olmadığını söyləmək üçün müəyyən əsaslar var. Belə ki, portalda təqdim olunan uzunmüddətli rəqəmlərə görə, ən zəngin 1 faiz insanın sərvətlərdəki payı 2005-2023-cü illərdə dəyişməz qalıb (təxminən 58-59 faiz).

Halbuki Azərbaycan iqtisadiyyatı ilə bağlı davamlı araşdırmalar aparan yerli tədqiqatçılar bildirir ki, ölkəyə böyük neft pullarının sürətlə axmağa başladığı 2005-cildən sonra sərvət və gəlir bərabərsizliyi daha geniş miqyas alıb. Hökumətin son illər gəlir bərabərsizliyini ölçən “Gini” əmsalını [statistik ölçü vahidi - red] açıqlamqdan imtina etməsi də bunu təsdiqləyir.

Şübhəsiz ki, Azərbaycan dövlət strukturları çox yüksək səviyyədə informasiya qapalılığı yaratmaqla beynəlaxalq təşkilatların da obyektiv və etibarlı statistik mənzərəni ortaya çıxarmasına mane olur.

"Toplum TV"


Toplum TV Azərbaycanın müstəqil xəbər platformasıdır. O, ölkədə və bölgədə baş verən siyasət, iqtisadiyyat, sosial, kriminal, gender mövzularında xəbərləri dəqiq və qərəzsiz şəkildə izləyicilərimizə çatdırır.

Youtube: https://www.youtube.com/channel/UCztIohlYx63yMJzcRTF18IA

WebSite: https://toplummedia.tv

Facebook: https://www.facebook.com/toplumtv

İnstagram: https://www.instagram.com/toplum.media/

Telegram: https://t.me/Tvtoplum

Şikayətlərinizi bizə göndərin: info@toplum.tv

İqtisadiyyat

Rayonlar üzrə müəllim sayı niyə “dövlət sirri” kimi gizli saxlanır?

11 İyul 2025

Foto: edu.gov.az

Elm və təhsil naziri Emin Əmrullayevin müəllimlərin məvaciblərinin məbləği ilə bağlı açıqladığı statistika çox vacib olan, ictimaiyyətdən gizlədilən başqa bir önəmli statistikanın əhəmiyyətini yenidən diqqət mərkəzinə gətirib.  Söhbət ölkənin rayon və şəhərləri üzrə orta məktəb müəllimlərinin sayından gedir. Açıq statistik mənbələrdə bölgələr üzrə həm şagirdlərin, həm də məktəblərin sayı barədə müntəzəm rəqəmlər açıqlanır. Amma  müəlimlərin sayı açıq informasiya kimi cəmiyyət üçün əlçatan deyil.    Emin Əmrullayevin son açıqlamasına görə, ölkədə bütün orta məktəb müəllimlərinin 14 faizi və ya 17 min nəfərinin aylıq maaşı 500 manatdan aşağıdır. Bu kateqoriyadakı müəllimlərin dərs yükü 8 saatdır.  Halbuki, qanunvericiliyə görə, tam stavka ilə işləmək...
İqtisadiyyat

Azərbaycan yeyinti məhsullarının 80%-ni Rusiyaya ixrac edir

7 İyul 2025

Foto: açıq mənbə

Azərbaycan və Rusiya arasında müəyyən yeyinti məhsulları üzrə ticarət dövriyyəsi artıb.  Bu barədə kənd təsərrüfatı üzrə ekspert Vahid Məhərrəmli “Facebook” səhifəsində xəbər verib.  O, Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatlarına istinadən bildirib ki, bu ilin yanvar-may aylarında Azərbaycan Rusiyaya meyvə-tərəvəz ixracını ötən ilin ilk 5 ayı ilə müqayisədə fiziki çəkidə 20 faiz artırıb.   Rusiyadan buğda idxalı isə 50 faizdən çox artıb.   Ekspert qeyd edir ki, ümumilikdə, Azərbaycanın ixrac etdiyi yeyinti məhsullarının təxminən 80 faizi və idxal etdiyi ərzaq məhsullarının 25 faizi Rusiyanın payına düşür.  Azərbaycan Rusiyaya ən çox meyvə, tərəvəz və kartof, Rusiya isə Azərbaycana daha çox buğda, buğda unu,...

Seçilmiş Videolar

Toplum TV loqo