MDB ölkələri emal sənayesinin inkişafına görə dünyanın geridə qalmış ölkələri klubunda yer alır. Sənayenin inkişafına görəsə Azərbaycan “3-cü ölkələr klubu”nun autsayderlərindən biridir. Bunu MDB statistika qurumunun açıqladığı son rəqəmlər açıq şəkildə göstərir.

Emal sənayesinin ÜDM-dəki payına görə sonuncu yer...

Hesabatdan aydın olur ki, haqqında statistik məlumatlar olmayan Türkmənistan xaric, Azərbaycan emal sənayesinin ÜDM-dəki payına görə MDB-nin 10 ölkəsi arasında 5,8%-lə sonuncu yerdədir.

Birinci yerdə ən yüksək göstəriciyə (23%) malik Belarus, ondan sonrakı yerdə isə Özbəkistan (20%) dayanır. Qazaxıstan, Ermənistan, Ukrayna və Moldovanın göstəriciləri 10-12% təşkil edir və bu, Azərbaycanın göstəricisindən təxminən 2 dəfə yüksəkdir.

Emal sənayesində yaranan ÜDM-in adambaşına məbləğinə görə sondan 3-cü yer...

Rəsmi statistikadan aydın olur ki, Azərbaycanda neft-kimya sektorundan sonra ən böyük emal həcmi qida məhsullarının istehsalı sahəsindədir. Emal sənayesinin təxminən 25%-i qida sektoru hesabına formalaşır. 2015-2016-cı illərdə bu göstərici 30%-dən çox olsa da, son illərdə azalma müşahidə edilib. Sonrakı yerlərdə tütün, metallurgiya və tikinti məhsullarının istehsalı gəlir. Bu 3 sektorun birlikdə həcmi qida istehsalının emal sənayesinə verdiyi töhfədən xeyli azdır. Mal çeşidinə baxdıqda, son 10 ildə bəzi qida məhsullarının istehsalında artım, müəyyən qismində isə ciddi azalmalar müşahidə edilib. Məsələn, 2015-2023-cü illərdə kolbasa məmulatları istehsalında 6,5 dəfə, dondurma istehsalında 5 dəfə artım baş verdiyi halda, bitki yağları istehsalı 2 dəfə, şəkər istehsalı 10%, buğda unu istehsalı isə 11% azalıb. Nəticə etibarilə ölkənin bəzi qidalar üzrə idxaldan asılılığı xeyli yüksəlib. Məsələn, 2014-cü illə müqayisədə buğda ununun idxalından asılılıq 6%-ə yaxın, bitki yağlarının idxalından asılılıq 20% artıb.

Azərbaycanın emal sənayesi potensialının kifayət qədər zəif olması MDB statistika qurumunun açıqladığı hesabatdakı başqa bir mühüm göstəricidən də aydın görünür. Söhbət emal sənayesində yaranan ÜDM-in adambaşına düşən məbləğindən gedir. Aşağıda təqdim olunan diaqramdan göründüyü kimi, Azərbaycan bu göstəricinin səviyyəsinə görə MDB-nin 10 ölkəsi arasında 8-ci sırada qərarlaşıb. 2023-cü ildə emal sənayesində adambaşına cəmi 412 dollarlıq ÜDM yaranıb. Birinci yerdə ən yüksək göstərici (2052 dollar) ilə Rusiya, sonuncu yerdə ən aşağı göstərici (59 dollar) ilə Qırğızıstandır.  

Rəqəmlərdən göründüyü kimi, Ermənistan bu reytinqdə 866,5 dollarla 4-cü yerdə qərarlaşıb. Ekspertlər hesab edirlər ki, istənilən ölkədə sənayenin inkişafı və xdimət sektorunun böyüməsi birbaşa emal sənayesinin potensialından asılıdır.  

"Toplum TV"