“Peyvənd sertifikatının verilməsi zaman qanunsuzluqlarla rastlaşırıq. İndi də “Əks göstəriş sertifikat”ının alınması zamanı sui-istifadə hallarına yol veriləcək. Bütün ictimaiyyət bununla mübarizə aparmalıdır”.

Azərbaycan Həkimləri İctimai Birliyinin sədr müavini, həkim-radioloq Aydın Əliyev avqustun 2-də “Toplum TV”-yə açıqlamasında belə deyib.

Avqust ayının 9-dan etibarən Azərbaycanda istifadəsinə icazə verilən vaksinlərə qarşı əks göstərişləri olan şəxslərə “Əks göstəriş sertifikat”ının verilməsinə başlanılacaq.

Bu barədə Səhiyyə Nazirliyi, İcbari Tibbi Sığorta üzrə Dövlət Agentliyi və Tibbi Ərazi Bölmələrini İdarəetmə Birliyi birgə məlumat yayıb.

Bildirilir ki, “Əks göstəriş sertifikat”ı almaq üçün ərazi üzrə poliklinikalara müraciət edilməlidir. Poliklinika həmin şəxslərin məlumatlarını Səhiyyə Nazirliyi tərəfindən yaradılmış xüsusi komissiyaya təqdim edəcək. Komissiyanın rəyi əsasında vətəndaşa “Əks göstəriş sertifikat”ı veriləcək.

"Əks göstərişləri olmayan vətəndaşların nəzərinə çatdırmaq istəyirik ki, dünyada və ölkəmizdə aparılan tədqiqatlardan əldə olunmuş nəticələrin təhlili bir daha göstərir ki, virusun yeni və sürətlə yayılan təhlükəli növlərindən qorunmağın ən effektiv yolu vaksinasiyadır. Vaksinasiya ilə yanaşı, fiziki məsafənin saxlanılması, maskalardan istifadə və əl təmizliyi kimi qaydalara riayət olunmalıdır" - deyə məlumatda bildirilib.

Bəs “Əks göstəriş sertifikat”ının verilməsi sui-istifadə hallarına yol aça bilərmi?

İnfeksionist-hepatoloq Mərdan Əliyev deyir ki, bu kimi hallara rast gəlinməsi gözləniləndir: “Bəzi insanlar qorxduğu üçün peyvənd olunmaq istəmir. Ona görə də sözügedən sertifkatın alınması prosesində sui-istifadə halları ola bilər. Bunun qarşısını  almaq üçünsə həkim komissiyası yaradılmalı və narazı olan şəxslərə peyvəndin vurulub-vurulmaması ilə bağlı bu komissiya tərəfindən rəy verilməlidir”.

Mütəxəssisin sözlərinə görə, bu məsələdə cəmiyyətin maarifləndirilməsi üçün daha geniş miqyaslı işlər görmək zəruridir: “Xarici ölkələrdə bizdən fərqli olaraq hətta xəstəlik keçirən insanlar da peyvənd olunmaq istəyirlər. Burada tək çıxış yolu insanları maarifləndirməkdir. Allergiyası olan şəxslərin 90%-nə peyvənd əks-təsir göstərmir. Amma bəzi insanlar var ki, əvvəl anafilaktik infarkt keçirdiyi üçün peyvəndə qarşı anaflaksiya reaksiyaları verib və ya peyvəndin tərkibindəki hansısa maddə onlarda allergiya yaradıb. Amma müəyyən müddət dəri səpkisi, toza və ya hansısa qidaya qarşı allergiyası olan şəxslərə COVID-19 peyvəndinin əks-təsiri yoxdur”.

Aydın Əliyev də sertifikatın verilməsi zamanı sui-istifadə halların baş verəcəyini istisna etmir: “COVID-19 peyvəndinin vurulmasının əks-təsir göstərdiyi şəxslərin sayı çox azdır. Həmin şəxslərə isə bununla bağlı sənəd verilməlidir. Çox təəssüf ki, peyvənd sertifikatının verilməsi zaman qanunsuzluqlarla rastlaşırıq. İndi də “Əks göstəriş sertifikat”ının alınması zamanı sui-istifadə hallarına yol veriləcək. Bütün ictimaiyyət bununla mübarizə aparmalıdır. Bu kimi hallara yol verən vətəndaşlar və ya tibb işçiləri ilə qarşılaşırıqsa, bu barədə müvafiq orqanlara məlumat verməliyik. Bunun qarşısını almaq üçün həm tibb işçiləri, həm də insanlar arasında təsirli maarifləndirmə işləri aparılmalıdır”.

Sözügedən sertifikatın verilməsi ilə bağlı iyulun 26-da Prezidentin köməkçisi Şahmar Mövsümov məlumat vermişdi. O bildirmişdi ki, süd verən analar, hamilələr, ümumiyyətlə əks göstərişləri olan şəxslər üçün əks-göstəriş sertifikatının hazırlanması nəzərdə tutulur: “Səhiyyə Nazirliyi tərəfindən xüsusi komissiya yaradılacaq. Əgər doğrudan da, onlara vaksin vurdurmaq olmazsa, həmin şəxslərə QR kodu olan əks-göstəriş sertifikatı veriləcək”.

Avqustun 2-də yayılan açıqlamada isə hamilələrlə bağlı məlumat yer almayıb.

İnfeksionist Mərdan Əliyev deyir ki, hamilələrin durumu məlum olduğu üçün onlara bu sertifikatın verilməsi vacib deyil: “Bu sertifikat hər hansısa üstünlük qazandırmır, sadəcə peyvəndin vurulmasından azad edir. Mümkündür ki, bu şəxslərin toylarda iştirakına icazə verilməsin, çünki istənilən halda həmin insanlara peyvənd vurulmayıb və virusa yoluxub başqalarını da yoluxdura bilərlər. Bu səbəbdən də onların toyda iştirakını düzgün saymıram”.

Rəsmi qurumlar nə deyir?

Tibbi Ərazi Bölmələrini İdarəetmə Birliyinin (TƏBİB) mətbuat katibi Elnarə Baxışova “Toplum TV”-yə bildirib ki, əks göstərişlərə bağlı komissiya Səhiyyə Nazirliyi yanında yaranıb, oraya müraciət edilməlidir.

Nazirlikdən isə məsələ ilə bağlı münasibət öyrənmək mümkün olmayıb.